Maatschappelijke Dysforie

Genderrollen bestaan, en hoezeer we ook proberen ze te doorbreken en te wijzen op het seksisme dat bestaat, er zullen altijd verwachtingen zijn die aan mensen worden gesteld op basis van hun gender. De sterkste verwachtingen liggen op het gebied van huwelijks- en ouderschapsrollen; “Echtgenoot”, “Echtgenote”, “Moeder”, “Vader”, deze termen brengen een heleboel bagage met zich mee, en de verkeerde rol, of zelfs welke rol dan ook, kan aanvoelen als een loden dwangbuis. Er wordt van je verwacht dat je een heel boek vol gedragingen en acties, voorkeuren en afkeuren vervult, en als je niet aan die eisen voldoet, word je gezien als een slechte echtgenoot of een slechte ouder.

Een AFAB-ouder die een kind baart, kan ernstige dysforie ervaren rond het label moeder. De overgrote meerderheid van de informatie over zwangerschap is zeer vrouwelijk gecentreerd, dus alleen al het hele proces van zwanger worden, dragen en baren is buitengewoon beladen met genderverwachtingen. Als je zwanger bent, word je een moeder genoemd, ongeacht hoe je je werkelijk voelt over je rol, en daarmee komen tal van aannames - aannames over zorgtaken, borst- en opvoeding.

Cisgender-passerende transfeminine individuen krijgen hier ook mee te maken. Als je een baby vasthoudt of voor een kind zorgt, word je als moeder bestempeld (tenzij het kind van gemengd ras is, dan word je gedegradeerd tot nanny, maar dat is een heel ander onderwerp). Dit kan validatie zijn, omdat het een teken is dat je als vrouw gezien wordt, maar het kan ook zeer niet-validerend zijn wanneer cisvrouwen beginnen te praten over wat zij denken dat gedeelde ervaringen zijn met voortplantingsprocessen.

Sommige onverwachte manieren waarop maatschappelijke dysforie zich kan uiten, hebben te maken met de behoefte om te voldoen aan de sociale normen van je ware gender. Zo hebben veel transvrouwen verhalen over de behoefte om hun borstkas te bedekken voorafgaand aan hun transitie uit een intrinsiek gevoel van bescheidenheid. Ongemak bij het topless zwemmen is een veelvoorkomend kenmerk, zelfs wanneer er nog geen begrip is van iemands ware zelf; iets binnenin weet het gewoon.

Schaamte

Het niet kunnen voldoen aan deze rollen kan zich intens manifesteren als schaamte en vernedering. Het opgroeien in de kast en worstelen om in de gebruikelijke genderclichés te passen, leidt vaak tot tekenen van teleurstelling van ouders en leeftijdsgenoten die andere verwachtingen hadden. Een vader kan teleurgesteld zijn dat zijn AMAB-kind niet bereid is om aan sport of andere mannelijke activiteiten deel te nemen. Vrouwelijke leeftijdsgenoten kunnen afkeuring laten zien wanneer een AFAB-adolescent ervoor kiest om met een mannelijke vriendengroep om te gaan. Tienerjongens kunnen een AMAB-transpersoon uitsluiten die niet meedoet met hun humor.

Dit soort situaties kan leiden tot pesten en misbruik, waardoor de transpersoon zich geïsoleerd, alleen en niet op hun plaats voelt. Dit gevoel van scheiding zorgt vervolgens voor gevoelens van schaamte omdat ze niet de persoon zijn die iedereen van hen verwacht. Dit komt tot uiting in depressie bovenop andere vormen van dysforie, waardoor hun pijn wordt versterkt.

De schaamte wordt vooral intens op het moment van het onthullen van hun transgender-zijn. Transfobe vrienden en familie die negatieve (soms zelfs gewelddadige) reacties hebben op een transgender persoon die uit de kast komt, veranderen die schaamte in extreme schuldgevoelens en schande. Een volwassen transgender persoon in een huwelijk kan zich enorm schuldig voelen omdat ze het leven van hun echtgenoot op zijn kop zetten door zichzelf te openbaren. Ze verwachten misschien verwijten van hun buren en leeftijdsgenoten, en vrezen hoe dit hun echtgenoot en/of kinderen zal beïnvloeden.

Dit is ook een vorm van genderdysforie, aangezien deze invloeden niet zouden zijn gevoeld als de persoon cisgender was geweest.

De andere manier waarop schaamte een rol speelt, is in de systemische transfobie aanwezig in onze samenleving. Transvolwassenen van vandaag zijn opgegroeid met het kijken naar transfobe media in hun kindertijd. De transseksuele obsessie van de late jaren 80 en vroege jaren 90 was verschrikkelijk traumatisch voor transkinderen van die tijd, ze zagen hoe volwassenen en leeftijdsgenoten om hen heen lachten, spot dreven en walgden van mensen met wie ze niet alleen identificeerden, maar zich ook sterk mee konden inleven en naar opkeken. Deze schaamte blijft ons hele leven bij ons; het is een fundamentele reden waarom zoveel transmensen pas op latere leeftijd, vaak pas in hun jaren 30 of later, uit de kast komen, omdat ze pas als ze halverwege hun leven zijn, in staat zijn om die schaamte te overwinnen.

Schaamte bouwt zich ook op totdat het overkookt in radicale actie. Een zeer gebruikelijk aspect in de geschiedenis van transpersonen is dat ze hun presentatie opbouwen, steeds minder strijden tegen hun gevoelens, totdat ze plotseling overweldigd worden door schaamte en alles afwerpen, vastbesloten om die gevoelens nooit meer na te streven. Dit patroon herhaalt zich keer op keer.

Daten en romantische relaties

Maatschappelijke dysforie komt sterk naar voren bij verkeringsrituelen. Gedwongen worden om de vriend of vriendin te zijn wanneer je geen jongen of meisje bent, is buitengewoon disoriënterend en voelt vaak erg oneerlijk. AMAB-personen kunnen zich wensen dat zij degene zijn die in de watten wordt gelegd, en AFAB-personen kunnen zich ongemakkelijk voelen bij de hoeveelheid aandacht die ze krijgen van potentiële partners (naast het ongemak dat vrouwen ervaren, aangezien dit ook oprechte aandacht omvat, niet alleen ongewenste aandacht). De verwachtingen die hun partners aan hen stellen om deze hofmakerijrollen te vervullen, kunnen als een zware last voelen om te dragen. Daarentegen wordt daten als je ware gender als euforisch ervaren. Koop bloemen voor een transmeisje en zie hoe ze wegsmelt.

Een in de kast zittend transgender persoon kan zoveel druk voelen om zich aan te passen aan heteroseksualiteit dat ze hun eigen instincten onderdrukken met betrekking tot relaties en een performatieve rol op zich nemen. Veel transvrouwen hebben geprobeerd de rol van een heteroseksuele echtgenoot te spelen voor hun vrouw, om er later tijdens hun transitie achter te komen dat ze veel liever de rol van de vrouw zouden hebben. Ze kunnen zelfs niet aangetrokken zijn tot vrouwen.

Naast ongemak realiseren veel transmensen zich dat de dynamiek van relaties die ze hebben ervaren gewoon niet paste bij hoe ze eruit zagen. Veel transmensen realiseren zich na hun transitie dat ze eigenlijk nooit hebben gedatet zoals cisgender mensen van hun toegewezen gender, maar altijd romantische relaties hebben gehad die passen bij hun ware seksuele voorkeur. Mannelijk-mannelijke en vrouwelijk-vrouwelijke relaties hebben volledig andere patronen dan heteroseksuele relaties; verschillende hofmakerijrituelen, verschillende percepties, verschillende communicatiestijlen. Mannen hebben een andere relatie met mannen dan met vrouwen, en vrouwen hebben een andere relatie met vrouwen dan met mannen, zelfs als ze niet weten dat ze mannen of vrouwen zijn.

Ikzelf realiseerde me bijvoorbeeld na mijn coming out aan mijn vrouw dat al mijn vorige datingpogingen absoluut sapphisch van aard waren. Mijn eerste prioriteit was altijd om goede vrienden met ze te worden. Dates zouden nooit als dates worden bestempeld, omdat we gewoon ergens zouden zitten en praten, samen rondhangen. Hierdoor eindigden verschillende van mijn relaties simpelweg omdat ik te bang was om de eerste stap te zetten en zo de vriendschap te vernietigen. Ik zou de helft van mijn wakkere dag aan ze denken en bij hen willen zijn, niet uit seksuele lust, maar uit persoonlijke verliefdheid. Mijn eerste vriendin vertelde me tijdens onze eerste date recht voor z’n raap dat ik anders was dan enige man met wie ze ooit had gedatet, omdat ik genoot van praten in plaats van alleen maar fysiek te worden. Ze maakte het twee maanden later uit omdat ik niet zo assertief was als zij wilde dat haar partner was.

Deze dynamieken worden nog complexer voor non-binaire personen, waarvan sommigen hun datingsstijl op zijn best als queer kunnen omschrijven. Sommigen hebben moeite om te identificeren welke rol ze spelen in een relatie. Anderen nemen een specifieke rol aan die doorgaans wordt gezien als een genderrol van het binaire systeem. Sommige non-binaire personen willen worden gezien als een vriend(in) ook al zijn ze geen jongen/meisje. Sommigen willen een rol spelen die door de samenleving als neutraal wordt gezien of die bestaat uit aspecten van beide binaire rollen.