Επιλογή

Τι πάει να πει «επιλογή»; Όχι, δεν αναφέρομαι στην ελεύθερη βούληση και στη μοίρα. Αυτές οι δύο έννοιες δε σχετίζονται με το παρόν άρθρο. Ωστόσο, στο πλαίσιο του φύλου, πιστεύω ότι είναι σημαντικό να λάβουμε υπ’ όψιν τις διαδικασίες που μας οδηγούν στη λήψη αποφάσεων.

Στη θεωρία λήψης αποφάσεων, οι επιλογές χωρίζεται σε δύο κομμάτια· σε προτιμήσεις και προοπτικές. Οι προοπτικές είναι τα διαφορετικά μονοπάτια που βρίσκονται μπροστά μας, δηλαδή το άλυτο δυναμικό οποιασδήποτε επιλογής. Οι προτιμήσεις είναι οι εσωτερικοί παράγοντες που μας οδηγούν προς μια προοπτική έναντι μιας άλλης. Μερικές φορές πρόκειται για εξαιρετικά σαφείς, ορθολογικές επιλογές που μπορούμε να περιγράψουμε εύκολα με τη γλώσσα. Τα κίνητρα αυτών προέρχονται από αυτό που ονομάζεται «ορθολογικός νους». Εξίσου συχνά, όμως, αυτές οι προτιμήσεις μας έρχονται χωρίς σαφή συλλογισμό, πηγάζοντας από προηγούμενες εμπειρίες, βιοχημικές κινητήριες δυνάμεις ή/και ενστικτώδεις παρορμήσεις που απλώς υπάρχουν μέσα μας. Μερικές φορές η προτίμησή μας είναι απλώς ένα ένστικτο μέσα μας. Οι υποστηρικτές της ενσυνειδητότητας το ονομάζουν αυτό «συναισθηματικό νου».

Ανεξάρτητα από την προέλευσή τους, οι προτιμήσεις διαμορφώνονται και από τη θέση τους ανάμεσα σε δύο πόλους. Ευχαρίστηση και δυσανασχέτηση. Γαλήνη και δυσαρμονία. Ευφορία και δυσφορία. Ό,τι και να κάνουμε, κάθε επιλογή μας προέρχεται είτε από θετικά, είτε από αρνητικά ερεθίσματα. Όταν αντιμετωπίζουμε δύο επιλογές, θα επιλέξουμε αυτήν που θεωρούμε πιο ωφέλιμη ή λιγότερο επιβλαβή για τις δικές μας εσωτερικές ανάγκες.

Τι σχέση έχει αυτό με το φύλο; Το φύλο ενός ατόμου δεν είναι επιλογή. Προέρχεται από κάπου βαθιά μέσα του, σε ένα επίπεδο της εγκεφαλικής λειτουργίας που δεν υπόκειται σε αλλαγές. Υπάρχουν παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν σε διακύμανση της αντίληψης ενός ατόμου για το φύλο του (όπως στα άτομα με ρευστό φύλο και στα άτομα με διασχιστική διαταραχή ταυτότητας), και ένα άτομο μπορεί να αλλάξει τον τρόπο που περιγράφει το φύλο του με την πάροδο του χρόνου, αλλά κανείς δεν επιλέγει την ταυτότητα φύλου του. Eπιλέγει μόνο του πώς θα την παρουσιάσει στον υπόλοιπο κόσμο.

Αυτές οι επιλογές, αυτές οι προτιμήσεις, καθορίζονται από το τι μας κάνει να νιώθουμε καλά και τι μας κάνει να νιώθουμε άσχημα. Ένα άτομο που επιλέγει να αυτοπροσδιορίζεται δημόσια ως διαφορετικό φύλο από αυτό που του έχει αποδοθεί κατά τη γέννησή του, κάνει αυτήν την επιλογή βάσει του τΙ του φαίνεται ορθό. Ένα άτομο που υπερασπίζεται την ταυτότητά του, το κάνει βάσει του τι του φαίνεται εσφαλμένο. Εμείς, ως τρανς άτομα, κάνουμε αυτές τις επιλογές ενάντια στο κοινωνικό στίγμα και τις διακρίσεις που συνοδεύουν την ετικέτα «τρανς». Μάλιστα, δεν είναι αμελητέος ο αριθμός τρανς ατόμων επιλέγει να εγκαταλείψει αυτήν την «ταμπέλα», και να κρύψει την τρανς ταυτότητά του μόλις αυτό γίνεται δυνατό. Ακόμα, όμως, και μεταξύ των ατόμων που συνεχίζουν να φορούν την ταμπέλα αυτή, πολλά τρανς άτομα αποδέχονται την ασφάλεια του να θεωρούνται cis από τους άλλους, και δεν μπαίνουν στη διαδικασία να «διορθώνουν» τους άλλους. Αυτή είναι, και πάλι, μια επιλογή. Το να είναι «εμφανώς τρανς» δημιουργεί αρνητικές εμπειρίες για αυτά.

Υπάρχουν και άτομα που βρίσκουν την άβολη την ιδέα «η ευφορία και η δυσφορία είναι κεντρικά κίνητρα πίσω από την ασυμφωνία των φύλων». Θα μπορούσε να πει κανείς ότι βιώνουν δυσφορία με την έννοια της δυσφορίας. Ρωτήστε τα, «αν πιστεύετε ότι δεν έχετε δυσφορία, γιατί υιοθετήσατε την τρανς ετικέτα;» Αυτή η επιλογή δε συνέβη στο κενό. Ακόμα και αν τα κίνητρά εδώ πηγάζουν εξ ολοκλήρου από χαρούμενα συναισθήματα, αναρωτηθείτε πώς αισθάνεστε όταν το φύλο σας δε γίνεται σεβαστό από τους άλλους. Πώς αισθάνεστε όταν οι άλλοι ακυρώνουν την ταυτότητά σας;

Δεν είναι μια κατάσταση ανησυχίας ή γενικευμένης δυσαρέσκειας;

Αυτό λέγεται δυσφορία, μωρό μου.

Είμαστε εδώ, είμαστε κουήρ.

Κάθε χρόνο, βλέπουμε νέες μελέτες να δείχνουν αύξηση του τρανς πληθυσμού. Καθώς υπάρχει μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση, όλο και περισσότεροι άνθρωποι συνειδητοποιούν τι ήταν λάθος στη ζωή τους τόσα χρόνια και ανακαλύπτουν το φύλο τους. Άτομα που έκαναν φυλομετάβαση πριν από δεκαετίες χρησιμοποιούν περήφανα την ταμπέλα «τρανς». Η GLAAD εκτιμά ότι έως και 3% του πληθυσμού θα μπορούσε να είναι τρανς, και προσωπικά έχω δει αριθμούς που φτάνουν έως και 5% ή ακόμα και 10%, από πιο γενναιόδωρες εκτιμήσεις. Όσο περισσότερο κατανοούμε το φύλο και όσο περισσότερους όρους ανακαλύπτουμε για να το περιγράψουμε, τόσο περισσότερο οι άνθρωποι συνειδητοποιούν ότι η αυστηρώς ορισμένη δομή του «αρσενικού» και «θηλυκού» που έχουμε μάθει να χρησιμοποιούμε είναι, τελικά, άκυρη.

Βέβαια, αυτή η αλλαγή τρομάζει κάποιους ανθρώπους. Τρομάζει τους συντηρητικούς, που βλέπουν τις πατριαρχικές κοινωνικές δομές να διαλύονται υπό τη νέα αντίληψη του φύλου· τρομάζει τα τρανς άτομα «παλιάς σχολής», τα οποία έκαναν μετάβαση υπό τους κανόνες του Χάρι Μπέντζαμιν, ενώ τώρα βλέπουν τόσους πολλούς ανθρώπους να αποκτούν εύκολα αυτό για το οποίο εκείνα έπρεπε να παίξουν θέατρο, να πουν ψέματα, και να χειραγωγήσουν άλλους για να το πετύχουν, φοβούμενα ότι αν ο οποιοσδήποτε μπορεί να είναι τρανς, η κοινωνία θα σταματήσει να παίρνει στα σοβαρά τα τρανς άτομα· τρομάζει τις μισογυνιστικές ή μισανδριστικές ομάδες κατά των τρανς ατόμων, που αγωνίζονται τόσο σκληρά για να ακυρώσουν τα δικαιώματα των τρανς ατόμων, επειδή πιστεύουν ότι, αν ο οποιοσδήποτε μπορεί να είναι άνδρας ή γυναίκα, η ιδιότητά τους ως άνδρας ή γυναίκα βλάπτεται.

Δεν υφίσταται το «λέει ότι είναι τρανς επειδή είναι της μόδας».

Δεν υφίσταται η «δυσφορία φύλου ταχείας εξέλιξης».

Δεν υφίσταται το «προσπαθούν να κάνουν τα παιδιά μας τρανς».

Αυτές οι νοοτροπίες πρέπει να σταματήσουν.