Παρουσιαστική Δυσφορία

Ρούχα. Μαλλιά, Μακιγιάζ. Κοσμήματα. Γυαλιά. Πίρσινκ και άλλες τροποποιήσεις του σώματος. Ακόμα και η προσωπική υγιεινή μπορεί να είναι ένας παρουσιαστικός παράγοντας, όπως ο το ξύρισμα των τριχών του σώματος ή ο τρόπος που φροντίζετε το δέρμα σας. Όλα αυτά τα πράγματα είναι έμφυλα στην κοινωνία, και ιδίως τα ρούχα και τα μαλλιά.

Όσο κι αν η σεξουαλική επανάσταση της δεκαετίας του 1960 και η μανία με την επιχειρηματική μόδα κατά τη δεκαετία του '80 θόλωσαν το χάσμα μεταξύ ανδρικής και γυναικείας μόδας (κυρίως κάνοντας την ανδρική μόδα να θεωρείται unisex), εξακολουθούν να υπάρχουν μεγάλες πιέσεις για τη συμμόρφωση με τους παραδοσιακούς ρόλους των φύλων. Ενδυμασίες οι οποίες δε συμμορφώνονται με το φύλο χαρακτηρίζονται τόσο απευθείας ως «κουήρ» που κάθε φορά που μια γυναίκα φοράει κοστούμι, χαρακτηρίζεται ως λεσβία, και ένας μπαμπάς που ντύνεται σαν την Έλσα από το κινούμενο σχέδιο «Ψυχρά κι Ανάποδα» επειδή ο γιος του ήθελε να χορέψει όπως αυτή χαρακτηρίζεται ως ανατρεπτικός και κακοποιητής του παιδιού του.

Τα μακρυά μαλλιά στους άνδρες θεωρούνται μια πράξη «ροκ εξέγερσης» εδώ και δεκαετίες, με τους άνδρες με μακρυά μαλλιά να χαρακτηρίζονται ως τεμπέληδες ή αλήτες. Τα κοντά μαλλιά στις γυναίκες ερμηνεύονται ως «κουήρ» ή butch (εκτός αν είναι μεγάλες σε ηλικία, τότε είναι πιο αναμενόμενο), και οι γυναίκες συχνά ωθούνται στο να κρατούν τα μαλλιά τους μακρυά. Τα σκουλαρίκια στους άνδρες έγιναν κάπως πιο φυσιολογικά κατά τη δεκαετία του '90, αλλά εξακολουθούν να θεωρούνται πράξη εξέγερσης, με ορισμένους εργοδότες να μην επιτρέπουν στους άνδρες υπαλλήλους τους να φορούν σκουλαρίκια. Το μακιγιάζ σε άνδρες είναι τόσο στιγματισμένο από την τοξική αρρενωπότητα που ακόμα και οι άνδρες στους οποίους αρέσει το μακιγιάζ αισθάνονται πως πρέπει να το αποφύγουν.

Είτε μας αρέσει είτε όχι, το παρουσιαστικό είναι έμφυλο, και είναι εξαιρετικά συνηθισμένο τα τρανς άτομα να θέλουν να παρουσιάζονται ως το πραγματικό τους φύλο ή να επιθυμούν να απελευθερωθούν από τα όρια του έμφυλου παρουσιαστικού, ανεξαρτήτως από το πού βρίσκονται στο φάσμα του φύλου. Για τα τρανσθηλυκά άτομα, αυτό μπορεί να εκδηλωθεί ως επιθυμία ενσωμάτωσης περισσότερων θηλυκών στοιχείων στο παρουσιαστικό, ενώ για τα τρανσαρσενικά άτομα μπορεί να εκδηλωθεί ως μια επιθυμία για μιο πιο αρρενωπή εμφάνιση. Αυτό μπορεί να προκύψει είτε ως μια πλήρης ώθηση προς το αντίθετο παρουσιαστικό, είτε ως επιθυμία για ανδρόγυνη εμφάνιση. Μπορεί και απλώς να είναι μια επιθυμία να μην παρουσιαστεί ως το φύλο που τους είχε ανατεθεί.

Η εμφάνιση των τρανσθηλυκών ανθρώπων δεν είναι απαραίτητα θηλυπρεπής, η εμφάνιση των τρανσαρσενικών ανθρώπων δεν είναι απαραίτητα ανδροπρεπής, και τα μη-δυαδικά άτομα δεν επιδιώκουν απαραίτητα την ανδρόγυνη εμφάνιση. Μια τρανς γυναίκα με butch εμφάνιση είναι έγκυρη. Ένας τρανς άνδρας με πιο θηλυπρεπή εμφάνιση είναι έγκυρος. Το παρουσιαστικό δεν είναι φύλο, και το φύλο δεν είναι παρουσιαστικό.

Η παρουσιαστική δυσφορία συνήθως εμφανίζεται στην αρχή με τη μορφή μιας γοητείας για το στυλ ενός άλλου φύλου, καθώς και μιας επιθυμίας να παρουσιάζεται το άτομο ως άτομο του φύλου εκείνου. Αυτή η επιθυμία μπορεί να ικανοποιηθεί σε κάποιο βαθμό με τη unisex μόδα, αλλά συνήθως το ίδιο το τρανς άτομο αυτοπεριορίζει αυτή την ευχή του με δηλώσεις όπως «δεν έχω αρκετή αυτοπεποίθηση για να το προσπαθήσω αυτό». Τα τρανσθηλυκά άτομα συχνά αντιμετωπίζουτν ένα πρόβλημα όπου η επιθυμία αυτή παγιδεύεται πίσω από ετεροκανονικές προσθοκίες, με αποτέλεσμα το ενδιαφέρον τους για τη γυναικεία παρουσίαση να παρερμηνεύεται ως σεξουαλική επιθυμία.

Η παρουσιαστική δυσφορία μετά τη φυλομετάβαση είναι συνήθως μια απλή περίπτωση έντονης δυσφορίας όταν προσπαθεί να παρουσιαστεί το άτομο ως το φύλο που του είχε ανατεθεί. Μπορεί να μην έχει να κάνει καν με την εμφάνισή του πραγματικά, αλλά με το πώς το κάνουν να νιώθει τα ρούχα που φοράει. Για τον πρώτο ενάμισο χρόνο της δικής μου φυλομετάβασης, δεν άντεχα να φοράω unisex μπλουζάκια επειδή με έκαναν να νιώθω πιο αρρενωπή. Ακόμα και τώρα κόβω τους γιακάδες μου επειδή η στενότητα στο λαιμό με κάνει να νιώθω δυσφορία.

Η Επίδραση του Παρουσιαστικού στη Σωματική Δυσφορία

Τα ρούχα μπορεί επίσης να παίξουν μεγάλο ρόλο στο επίπεδο της σωματική δυσφορίας που βιώνει ένα άτομο. Τα ανδρικά ρούχα πάντα κόβονται και ράβονται με τετραγωνισμένο τρόπο, σαν ίσια γραμμή από τη μια άκρη στην άλλη. Τα γυναικεία ρούχα είναι κομμένα και ραμμένα για να ενδεικνύουν περισσότερες καμπύλες, τονίζοντας τη μέση και το σχήμα των γοφών. Τα ανδρικά παντελόνια αφήνουν μεγαλύτερο κενό στη βουβωνική χώρα ώστε να χωρέσουν άνετα τα γεννητικά όργανα, και το αντίθετο συμβαίνει με τα γυναικεία παντελόνια. Τα γυναικεία ρούχα εφαρμόζουν, ενώ τα ανδρικά συνήθως όχι. Τα ανδρικά ρούχα είναι συχνά κατασκευασμένα από πιο ανθεκτικά και παχιά υλικά, προοριζόμενα να φορεθούν ως έχει. Τα γυναικεία ρούχα είναι συχνά λεπτότερα, και κατασκευασμένα από πιο ελαστικά υλικά, επειδή αναμένεται να συνδυαστούν σε στρώσεις.

Επειδή αυτές οι γεωμετρίες προορίζονται στο να ταιριάζουν σε κάποια στερεοτυπική αρσενική ή θηλυκή μορφή, τείνουν να επαυξάνουν την αίσθηση του «λάθους». Ένα κλασσικό παράδειγμα είναι ο τρόπος με τον οποίο η διαφορά μεταξύ ανδρικών και γυναικείων τζιν μπορεί να έχει μεγάλη επίδραση στο επίπεδο άνεσης ενός τρανς ατόμου. Δυστυχώς, αυτό λειτουργεί αμφίδρομα, καθώς ακόμη και τα επιβεβαιωτικά ρούχα μπορεί να αποκαλύψουν ότι η γεωμετρία του σώματός σας είναι «λάθος».

Εγώ, προσωπικά, είμαι πολύ θηλυκή στην προτιμώμενη εμφάνισή μου, και ήθελα να φοράω φορέματα από τότε που ήμουν μόλις πέντε χρονών. Απεχθανόμουν τα κοστούμια, μισούσα τον τρόπο που εφάρμοζαν πάνω μου, και πάντα ένιωθα σαν να με τραβάνε με λάθος τρόπους σε σχέση με αυτό που χρειαζόταν το σώμα μου. Αρνιόμουν να φορέσω τζιν για το μεγαλύτερο κομμάτι της ζωής μου, επειδή τα ανδρικά τζιν πάντα μου φαινόταν τόσο λάθος πάνω μου (τα γυναικεία τζιν και τα κολάν, όμως, τα αισθάνομαι τέλεια). Όταν ξεκίνησα φυλομετάβαση και άρχισα να παρουσιάζομαι πιο θηλυκά, η δυσφορία αυτή χτύπησε ξανά λόγω του ότι το σώμα μου δεν ήταν αυτό που περίμεναν τα γυναικεία ρούχα (όγκος στη βουβωνική χώρα, φαρδιοί και ογκώδεις ώμου, πολύ μεγάλη μέση, όχι αρκετά μεγάλο στήθος). Μόνο από το δεύτερο έτος ορμονοθεραπείας και μετά είχε αλλάξει αρκετά το σώμα μου ώστε τα γυναικεία ρούχα να κάθονται καλά πάνω μου.

Πώς μοιάζει αυτό; Ε, μοιάζει πάρα πολύ με άλλα συνηθισμένα προβλήματα στην εικόνα του σώματος· μια τάση να αποφεύγει κανείς οτιδήποτε εφαρμόζει στο σώμα, κλίνοντας προς πιο μαλακά υφάσματα και πιο φαρδιά ρούχα. Ένα κλασικό τροπάριο δυσφορίας φύλου είναι το «ένα παιδί που δε φοράει τίποτα άλλο εκτός από φόρμες και φούτερ». Τα ρούχα θα είναι υπερμεγέθη ώστε να μην αγκαλιάζουν το σώμα. Τα τρανσαρσενικά άτομα μπορεί να προτιμούν να φορούν συμπιεστικά αθλητικά σουτιέν ώστε να ελαχιστοποιήσουν το στήθος τους, καθώς και να αποφεύγουν να φορούν οτιδήποτε έχει στενή μέση.

Εσωτερικά, εκδηλώνεται συχνά ως έντονη ζήλια προς τους ανθρώπους που εύχεσαι να μπορούσες να είσαι. Ζήλια για το σωματότυπο ενός ινφλουένσερ, ζήλια για τα ρούχα που φοράει ένα άτομο που είδες στο δρόμο, αλλά και ζήλια προς άλλα τρανς άτομα. Αυτό το συναίσθημα συχνά συνεχίζει να υπάρχει και μετά τη μετάβαση, επειδή αυτή η αίσθηση της επιθυμίας να είσαι άλλα άτομα του φύλου σου είναι στην πραγματικότητα απολύτως φυσιολογική μέχρι και για τα cis άτομα.

Η Επίδραση του Παρουσιαστικού στη Διαπροσωπική Δυσφορία

Το παρουσιαστικό μπορεί να είναι σημαντικό για την αποφυγή της λανθασμένης «ανάγνωσης» του φύλου ενός ατόμου από άλλα άτομα, ειδικά στα αρχικά στάδια της φυλομετάβασης. Πολλά τρανς άτομα αισθάνονται την ανάγκη να εκφράζουν παρουσιαστικά το φύλο τους προκειμένου να γίνουν αποδεκτά, εστιάζοντας σε μια αρσενική ή θηλυκή παρουσίαση πολύ περισσότερο από όσο θα ήθελαν στην πραγματικότητα, ώστε αυτή να αντισταθμίσει τα άλλα σωματικά τους χαρακτηριστικά, ουσιαστικά προσπαθώντας να διασφαλίσουν ότι οι άλλοι άνθρωποι θα «διαβάσουν» σωστά το φύλο τους. Όσα άτομα επιδιώκουν ιατρική μετάβαση μπορεί να διαπιστώσουν ότι αυτή η ανάγκη καθίσταται λιγότερο σημαντική καθώς το σώμα τους αλλάζει και οι άνθρωποι αναγνωρίζουν σωστά το φύλο τους χωρίς να χρειάζεται να παίζουν «θέατρο».

Η ερμηνευτική παρουσίαση ήταν πρακτικά απαραίτητη πριν από την αναμόρφωση του WPATH το 2022. Όποιο τρανς άτομο εμφανιζόταν στο ραντεβού με το γιατρό του χωρίς ακραία θηλυκή ή ανδρική παρουσίαση, κινδύνευε να χαρακτηριστεί «ψεύτικο» και να χάσει τη θεραπεία του σύμφωνα με την κλίμακα Χάρι Μπέντζαμιν. Οι τρανς γυναίκες στην πραγματικότητα έχαναν τα οιστρογόνα τους επειδή απλώς φόρεσαν μπλούζα και τζιν αντί για φόρεμα ή επειδή δεν έβαλαν αρκετό μακιγιάζ. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους για τους οποίους η ιδεολογία του τρανσμεδικαλισμού είναι τόσο επικίνδυνη· θα μπορούσε να μας γυρίσει σε αυτό το σύστημα, χαρακτηρίζοντας τα άτομα που δεν ανταποκρίνονται στις στερεοτυπικές απόψεις για τη θηλυκότητα και την αρρενωπότητα ως «όχι πραγματικά τρανς».

Το παρουσιαστικό είναι ιδιαίτερα σημαντικό και για τα παιδιά προεφηβικής ηλικίας, καθώς δεν έχουν κανένα σημαντικό δευτερογενές χαρακτηριστικό φύλου. Τα ρούχα και τα μαλλιά είναι οι μόνοι τρόποι που έχουμε για να αναδείξουμε το φύλο ενός παιδιού, σε βαθμό που, αν ένα μωρό φοράει ένα ροζ πουκάμισο, οι άλλοι άνθρωποι υποθέτουν ότι είναι κορίτσι. Ακόμα και για τα unisex παιδικά ρούχα υπάρχει έντονη έμφυλη διάκριση στα χρώματα και τα γραφικά. Για τα τρανς παιδιά, μπορεί να είναι οδυνηρό να αναγκάζονται είτε να κόψουν τα μαλλιά τους, είτε να πρέπει να τα μακρύνουν. Το να απαγορέψει κανείς σε ένα τρανς κορίτσι ή τρανσθηλυκό μη-δυαδικό παιδί, ή να τα επιβάλλει σε ένα τρανς αγόρι ή τρανσαρσενικό μη-δυαδικό παιδί, μπορεί να εξουθενώσει το ηθικό του.