Κοινωνική Δυσφορία

Οι έμφυλοι ρόλοι υπάρχουν και, όσο και αν προσπαθούμε να τους αντικρούσουμε και να επισημάνουμε τον σεξισμό αυτών, πάντα θα υπάρχουν προσδοκίες από τους ανθρώπου λόγω του φύλου τους. Οι πιο ισχυροί από αυτούς είναι οι συζυγικοί και οι γονικοί ρόλοι: «ο άντρας μου», «η γυναίκα μου», «μητέρα», «πατέρας»· αυτοί οι ρόλοι συνοδεύονται από ένα σωρό άλλα «βάρη», και ο λάθος ρόλος, ή ακόμα και ο οποιοσδήποτε ρόλος, μπορεί να φαντάζει σαν ένα καλούπι που πρέπει να γεμίσουμε τέλεια. Σας δίνεται ένα ολόκληρο βιβλίο γεμάτο με συμπεριφορές, πράξεις, συμπάθειες, και αντιπάθειες που απλώς πρέπει να εκπληρώσεις, και αν δεν πληροίτε τις προϋποθέσεις αυτές, τότε θεωρείστε κακός σύζυγος ή γονέας.

Ένας τρανσαρσενικός γονέας που γεννά ένα παιδί μπορεί να νιώσει σοβαρή δυσφορία σχετικά με την ταμπέλα «μητέρα». Η συντριπτική πλειοψηφία των πόρων για τη γέννηση είναι εξαιρετικά γυναικείου φύλου, οπότε και η ίδια η διαδικασία της σύλληψης, κύησης, και γέννας είναι εξαιρετικά φορτωμένη με έμφυλες προσδοκίες. Εάν είστε έγκυος, τότε χαρακτηρίζεστε ως μητέρα ανεξαρτήτως από το πώς αισθάνεστε πραγματικά για το ρόλο σας, και αυτό συνοδεύεται με ένα σωρό υποθέσεις σχετικά με τη φροντίδα, το θηλασμό, και την ανατροφή των παιδιών.

Τα τρανσθηλυκά άτομα των οποίων ο κοινωνικός περίγυρος τα αντιλαμβάνεται ως cis γυναίκες βιώνουν επίσης τέτοιες καταστάσεις. Αν κρατάς στα χέρια σου ένα βρέφος ή φροντίζεις ένα παιδί, τότε σε χαρακτηρίζουν «μητέρα» (η νταντά, αν το παιδί δε μοιάζει σαν ίδιας εθνικότητας με εσένα, αλλά αυτό είναι εντελώς διαφορετικό θέμα). Από τη μία αυτό είναι ευφορικό και επικυρωτικό, διότι είναι ένα σημάδι ότι σε έχουν θεωρήσει γυναίκα, αλλά από την άλλη μπορεί να είναι και εξαιρετικά ακυρωτικό όταν οι cis γυναίκες αρχίζουν να σας μιλάνε για αυτό που θεωρούν κοινές εμπειρίες σχετικά με τις αναπαραγωγικές διαδικασίες.

Μερικοί απροσδόκητοι τρόποι με τους οποίους μπορεί να εμφανιστεί η κοινωνική δυσφορία είναι η ανάγκη συμμόρφωσης με τα κοινωνικά πρότυπα του πραγματικού σας φύλου. Για παράδειγμα, πολλές τρανς γυναίκες έχουν ιστορίες για το ότι ένιωθαν την ανάγκη να καλύψουν το στήθος τους πριν καν προχωρήσουν σε φυλομετάβαση, από μια εγγενή αίσθηση σεμνότητας. Το να νιώθεις άβολα όταν πηγαίνεις στην παραλία ή την πισίνα και το στήθος σου δεν είναι καλυμμένο με κάτι είναι ένα κοινό χαρακτηριστικό, ακόμα και αν δεν έχει κατανοήσει κανείς τον πραγματικό του εαυτό. Κάτι απλά το ξέρει.

Ντροπή

Η μη-τήρηση αυτών των ρόλων μπορεί να εκδηλωθεί πολύ έντονα ως ντροπή και ταπείνωση. Το να μεγαλώνεις κρύβοντας τον εαυτό σου και να δυσκολεύεσαι να εντάξεις τον εαυτό σου σε κοινά έμφυλα στερεότυπα συχνά οδηγεί σε σημάδια απογοήτευσης από τους γονείς και τους συνομηλίκους που θα περίμεναν το αντίθετο. Ένας πατέρας μπορεί να απογοητευτεί με το ότι το «αγόρι» που έκανε δεν είναι πρόθυμο να ασχοληθεί με ανδρικές δραστηριότητες ή αθλήματα. Τα κορίτσια μπορεί να εκφράσουν την αποδοκιμασία τους για την επιλογή ενός «κοριτσιού» να κάνει παρέα κυρίως με άνδρες. Τα έφηβα αγόρια μπορεί να απομονώσουν ένα «αγόρι» που δε συμμετέχει στο χιούμορ τους.

Αυτού του είδους οι καταστάσεις μπορεί να οδηγήσουν σε εκφοβισμό (bullying) και κακοποίηση του τρανς ατόμου, ωθώντας το να νιώθει απομονωμένο και εκτός τόπου και χρόνου. Αυτή η αίσθηση διχασμού του δημιουργεί στη συνέχεια και συναισθήματα ντροπής επειδή δεν είναι το άτομο που όλοι οι άλλοι περιμένουν να είναι. Αυτό έπειτα εκδηλώνεται ως κατάθλιψη, επιπλέον των άλλων δυσφοριών, επιδεινώνοντας τον πόνο του.

Η ντροπή αυτή γίνεται ιδιαίτερα έντονη τη στιγμή που αποκαλύπτουν στους άλλους ότι είναι τρανς. Οι τρανσφοβικοί φίλοι και συγγενείς που έχουν αρνητικές (μερικές φορές και βίαιες) αντιδράσεις στην αποκάλυψη αυτή, μετατρέπουν αυτή την ντροπή σε ακραία ενοχή και δυσμένεια. Ένα παντρεμένο, ενήλικο τρανς άτομο μπορεί να νιώθει τρομερές τύψεις για το ότι ανατρέπει τη ζωή του/της συζύγου του αποκαλύπτοντας τον εαυτό του. Μπορεί να περιμένει αρνητικές αντιδράσεις από γείτονες και συνομηλίκους και να φοβάται πώς αυτό θα επηρεάσει την οικογένειά του.

Αυτό επίσης αποτελεί μια μορφή δυσφορίας φύλου, καθώς όλα αυτά δε θα γινόταν αισθητά αν το άτομο ήταν cis.

Ο άλλος τρόπος με τον οποίο η ντροπή εμπλέκεται στον τομέα αυτό είναι η συστημική τρανσφοβία που υπάρχει στην κοινωνία μας. Οι τρανς ενήλικες του σήμερα μεγάλωσαν παρακολουθώντας τρανσφοβικό περιεχόμενο στην παιδική τους ηλικία. Η τρανς εμμονή, ειδικά στα τέλη της δεκαετίας του '80 και κατά τη δεκαετία του '90, ήταν φριχτά τραυματική για τα τρανς παιδιά της εποχής αυτής, βλέποντας όλους τους ενήλικες και τους συνομηλίκους τους στο περιβάλλον τους να γελούν, να χλευάζουν, και να νιώθουν αηδία από ανθρώπους με τους οποίους εκείνα ταυτιζόταν, συνέπασχαν, και θαύμαζαν. Η ντροπή αυτή μας συνοδεύει σε όλη μας τη ζωή· είναι ένας θεμελιώδης λόγος για τον οποίο τόσα πολλά τρανς άτομα δεν αποκαλύπτουν την ταυτότητά τους μέχρι να κοντεύουν να κλείσουν τα 40 τους χρόνια, ή και αργότερα. Επειδή μόνο όταν φτάσουν στα μέσα της ζωής τους είναι σε θέση να ξεπεράσουν αυτή την ντροπή.

Η ντροπή επίσης τείνει να συσσωρεύεται μέχρι να εξελιχθεί σε κάποια ενεργή δράση. Ένα πολύ συνηθισμένο θέμα στις ιστορίες των τρανς ατόμων είναι οι κύκλοι όπου αλλάζουν την εμφάνισή τους, καταπολεμώντας τα συναισθήματά τους όλο και λιγότερο, μέχρι που ξαφνικά νιώθουν ότι γεμίζουν ντροπή και αποβάλλουν τα πάντα, ορκιζόμενα να μην επιδιώξουν ποτέ αυτά τα συναισθήματα. Αυτό το μοτίβο επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά.

Φλερτάρισμα και Σχέσεις

Η κοινωνική δυσφορία εμπλέκεται έντονα τις τελετουργίες του φλερταρίσματος. Το να αναγκάζεσαι να είσαι «αγόρι» κάποιου άλλου όταν δεν είσαι αγόρι, ή «κορίτσι» κάποιου όταν δεν είσαι κορίτσι, είναι εξαιρετικά αποπροσανατολιστικό και συχνά μοιάζει και πολύ άδικο. Τα τρανσθηλυκά άτομα μπορεί να εύχονται να λάμβαναν εκείνα την προσοχή που λαμβάνουν συνήθως τα κορίτσια, ενώ τα τρανσαρσενικά άτομα μπορεί να νιώθουν άβολα με την ποσότητα προσοχής που λαμβάνουν από τους υποψηφίους συντρόφους τους (πέρα από την ενόχληση που βιώνουν οι γυναίκες γενικότερα στο συγκεκριμένο θέμα, καθώς αυτό περιλαμβάνει γνήσια προσοχή, όχι ανεπιθύμητη προσοχή). Οι προσδοκίες που τους θέτουν οι σύντροφοί τους στα πλαίσια του φλερτ μπορεί να φαίνονται σαν ένα μεγάλο βάρος. Αντίθετα, το να φλερτάρεις ή να είσαι σε σχέση ως το πραγματικό σου φύλο είναι ευφορικό. Αγοράστε λουλούδια σε ένα τρανς κορίτσι και δείτε πόσο θα χαρεί.

Ένα τρανς άτομο που «κρύβεται» μπορεί να αισθάνεται τόσο μεγάλη πίεση στο να συμμορφωθεί με την ετεροφυλοφιλία ώστε να καταπιέζει τα δικά του ένστικτα στις σχέσεις και να αναλαμβάνει έναν υποδυτικό ρόλο. Πολλές τρανς γυναίκες έχουν προσπαθήσει να παίξουν το ρόλο ενός ετεροφυλόφιλου συζύγου σε μια γυναίκα, ενώ τελικά συνειδητοποιούν μετά τη φυλομετάβαση ότι θα προτιμούσαν πολύ περισσότερο το ρόλο της γυναίκας-συζύγου σε αυτή τη σχέση.

Πέρα από τις ενοχλήσεις, πολλά τρανς άτομα συνειδητοποιούν ότι η δυναμική των σχέσεων που είχαν βιώσει δεν ταίριαζε καν με φύλο με το οποίο έμοιαζαν τότε. Πολλά τρανς άτομα συνειδητοποιούν μετά τη μετάβαση ότι ποτέ δεν ήταν σε σχέση με τον ίδιο τρόπο που θα ήταν ένα cis άτομο του φύλου που τους είχε ανατεθεί. Αντίθετα, οι σχέσεις τους είχαν πάντοτε στοιχεία που ταίριαζαν στον πραγματικό τους προσανατολισμό. Οι σχέσεις άνδρα με άνδρα και γυναίκας με γυναίκα έχουν εντελώς διαφορετικά πρότυπα από τις ετεροφυλοφυλικές σχέσεις· διαφορετικές «τελετουργίες», αντιλήψεις, και στυλ επικοινωνίας. Οι άνδρες κοινωνικοποιούνται διαφορετικά με τους άνδρες και με τις γυναίκες, και αντιστοίχως για τις ίδιες τις γυναίκες - ακόμα και όταν δε γνωρίζουν ότι είναι άνδρες ή γυναίκες.

Για παράδειγμα, εγώ η ίδια συνειδητοποίησα, όταν αποκάλυψα στη γυναίκα μου ότι είμαι τρανς, ότι όλες οι προηγούμενες ρομαντικές μου εμπειρίες ήταν απολύτως «Σαπφικές» στη φύση τους. Το πρώτo πράγμα που έκανα πάντοτε ήταν να γίνω καλή φίλη μαζί τους. Τα ραντεβού δε θα χαρακτηριζόταν ποτέ ως ραντεβού, επειδή απλώς καθόμασταν κάπου και συζητούσαμε. Κατά συνέπεια, αρκετές από τις σχέσεις μου έληξαν απλώς επειδή φοβόμουν να κάνω το πρώτο βήμα, μιας και φοβόμουν ότι θα καταστρέψω τη φιλία. Περνούσα τη μισή μέρα μου σκεπτόμενη αυτές και ήθελα να είμαι κοντά τους, όχι από σεξουαλική επιθυμία, αλλά από προσωπικό πάθος. Η πρώτη μου κοπέλα μου είπε ευθέως στο πρώτο μας ραντεβού ότι δεν έμοιαζα με κανέναν άντρα με τον οποίο είχε βγει ποτέ, επειδή μου άρεσε να μιλάω αντί να προσπαθώ να έχω απλώς σωματική επαφή. Με χώρισε δύο μήνες αργότερα επειδή δεν ήμουν τόσο δυναμική όσο θα ήθελε από ένα σύντροφο.

Αυτές οι δυναμικές γίνονται ακόμη πιο περίπλοκες για τα μη-δυαδικά άτομα, μερικά εκ των οποίων μπορούν στην καλύτερη περίπτωση να περιγράψουν τις σχέσεις τους ως «κουήρ». Άλλα άτομα δυσκολεύονται να προσδιορίσουν το ρόλο που παίζουν σε μία σχέση. Άλλα αναλαμβάνουν ένα ρόλο που μπορεί να θεωρείται δυαδικός. Άλλα μπορεί να θέλουν να θεωρούνται ως αγόρια κάποιου ή κορίτσια κάποιου ατόμου ακόμα και αν δεν είναι ούτε αγόρια, ούτε κορίτσια. Άλλα θέλουν να έχουν ένα ρόλο που η κοινωνία θεωρεί ουδέτερο ή που αποτελείται από πτυχές και των δύο δυαδικών ρόλων.